Działalność bakterii w glebie
Niedawnymi są czasy, gdy uważano glebę jedynie za martwe środowisko, składające się z mineralnych i organicznych substancji i podlegające działaniu jedynie fizyczno-chemicznych procesów. Obecne pogląd ten uległ zmianom kardynalnym: dziś wiemy, że gleba wre życiem, że przedstawicielami tego życia są niezliczone szeregi drobnoustrojów, dla których materia organiczna gleby stanowi odpowiednie środowisko rozwojowe i że większość chemicznych procesów, w glebie zachodzących, zawdzięczamy tym właśnie pigmejom świata roślinnego, tym, jak dziś wiemy, pierwszym pionierem wszechżycia na ziemi.
W ziemi jednak jak i na ziemi: wre życie – wre i walka. Kto silny, lub kto umiał dostosować się do warunków ten zwycięża. Społeczeństwo bakterii jest różnolitym, składa się bowiem z osobników o najróżnorodniejszych własnościach i potrzebach fizjologicznych.
Warunki fizyczne i chemiczne gleby są również różne: odpowiednie dla jednej grupy bakterii, ujemne dla innej. Stąd też zależnie od charakteru i stanu globy w danym okresie zwycięża to ta, to inna grupa bakterii, a wraz z tymi to te, to inne procesy biologiczno-chemiczne będą otrzymywały w niej przewagę. Zadaniem rolnika jest pilne strzeżenie, by w walce, jaką o istnienie staczają między sobą bakterie w glebie, zwyciężały odmiany dlań pożyteczne: każda więc czynność z rolą wykonana winna mieć zawsze na względzie to warunki, jakie przez nią stwarzamy dla biologicznych procesów w ziemi.
Najważniejszymi procesami w ziemi pod wpływem bakterii zachodzącymi są: rozkład obornika i nawozów zielonych, powstawanie próchnicy, przeistoczenia zachodzące pod wpływem bakterii w nawozach pomocniczych i gromadzenia w ziemi azotu przez bakterie asymilujące ten pierwiastek z atmosfery.